MİKROMETRELER

MİKROMETRELER

İş parçalarının 0.01 mm hassasiyetinde ölçülmelerinde kullanılan ölçme aletleridir. Kumpaslarla kıyaslandığında daha hassas ölçme aletleridir. Genellikle ölçme kapasiteleri 25 mm aralıklardadır. Bir mikrometre ile sahip olduğu ölçme aralıklarında ölçme işlemi yapılabilir. Yaygın olarak kullanılan mikrometre aralıkları 0 - 25 mm, 25 - 50 mm, 50 - 75 mm, 75 - 100 mm dir. 

Sabit ve hareketli çeneleri aşınmaya karşı sert malzemelerden yapılmışlardır. Çok hassas ölçme işlemleri için 0.001 mm hassasiyetinde olanları da mevcuttur. Ölçme esnasında uygulanacak olan cırcır baskı kuvveti 250 gr dır.

MİKROMETRE ÇEŞİTLERİ

Mikrometreler genellikle kullanıldıkları ölçme işlemlerinin isimleri ile adlandırılırlar. İmal edilen iş parçaların ölçülebilen her türlü özelliklerini ölçebilen mikrometreler imal edilmiştir.

 

MİKROMETRE KISIMLARI

Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi mikrometrenin başlıca kısımları şunlardır;

Gövde                : Mikrometrenin okunma esnasında tutulmasına yarayan kısımdır. Ölçme esnasında vücut ısısından etkilenmemesi için üzeri yalıtım özelliği bulunan malzemelerle kaplanmıştır.

Sabit Çene         : Ölçme işlemini yapan çenelerden sabit olanıdır. Aşınmaması için yüzeyi sert malzeme ile kaplanır.

Hareketli Çene  : Ölçme işlemini yapan çenelerden hareketli olandır. Bu çenenin de yüzeyi aşınmamsı için sert malzeme ile kaplanmıştır. Bu çenenin hareket mesafesi mikrometrenin ölçme kapasitesi ile orantılıdır. Ölçme işleminin sağlıklı yapılabilmesi için hareket mesafesinin 25 mm den çok fazla olması istenilmez. Hareketli çeneyi hareket ettiren vidalı milin adımı 0.5 mm dir.

Tespit Kolu        : Ölçme işlemi sonunda herhangi bir şekilde hareketli çenede oynama olmaması için bu çeneyi sabitlemeye yarar.

Kovan                : Mikrometrenin ana mili olup üzerinde bulunan yatay çizgi üzerine milimetrik tam ölçüler, altında ise 0.5 mm lik bölüntüler bulunur.

Tambur              : Mikrometre mili üzerinde bulunan ve 360º çevrilebilen kısımdır. Hareketli çene ile birlikte döner. Tambur 1 tur yapığında hareketli çene de 0.5 mm ilerler. Tambur üzerindeki verniyer (bölüntü) sayısı 50 dir. Mikrometre hassasiyeti 1 tambur hareketinin 50 eşit parçaya bölünmesiyle bulunur. Yani 0.5/50 = 0.01 mm

Cırcır                  : Mikrometrenin hareketli çenesini ve tamburu hareket ettiren mekanizmadır. Ölçme esnasında bu cırcıra uygulanacak baskı maksimum 250 gr dır. Ölçme esansında hareketli çene parçaya temas ettiğinde cırcır çevrildiğinde baskı artacaktır. Baskı değeri 250 gr' ı geçtiğinde cırcır boşa dönecektir. Mikrometrelerle ölçme esnasında çevirme işlemi kesinlikle tamburdan değil mutlaka cırcırdan yapılmalıdır.

MİKROMETRE İLE ÖLÇÜ OKUMA

Yukarıda da açıklandığı gibi mikrometrelerin ölçme hassasiyetleri 0.01 mm dir. Ölçme işleminde tambur kenarının kovan üzerinde geçtiği tam değer, daha sonra alt kısımda geçilmiş olan 0.5 değerleri okunur. Son olarak da kovan üzerindeki yatay çizgi ile tambur üzerindeki bölüntülerden kaçıncı çizginin çakıştığı bulunur. Daha sonra bu değerler toplanarak okunan ölçü bulunmuş olur.

Şimdi buna göre aşağıdaki şekilde "a"  mikrometresinin göstermiş olduğu ölçüyü okuyalım;

Kovan üzerinde geçilen tam ölçü = 7 mm

Kovan üzerinde geçilen 0.5 ölçü = 1x0.5 = 0.5 mm

Tambur üzerinde çakışan çizgi     = 26x0.01 = 0.26 mm

Okunan ölçü                               = 7 + 0.5 = 7.76 mm

 Aynı şekilde aşağıdaki diğer ölçüleri de siz okuyunuz.